Wzornictwo przemysłowe

Projektowanie wzorów wyrobów do produkcji masowej to wzornictwo przemysłowe. Otaczają nas przedmioty, które wcześniej zostały przemyślane i zaprojektowane przez designerów. Produkty codziennego użytku powstają na podstawie konceptów, w których bierze się pod uwagę ich funkcjonalność, estetykę oraz rozwój.

Jak to się zaczęło?

W krajach wysoko uprzemysłowionych masowa produkcja dóbr materialnych przyczyniła się do powstania potrzeby integracji produkcji ze sztuką. Działalność Royal Society of Art w Wielkiej Brytanii od roku 1954 jest uważana za początek idei wzornictwa przemysłowego, a nazwiska takie jak J. Ruskin oraz W. Morris na trwałe wtopiły się do działu Arts and Crafts (Sztuka i Rękodzieło).

W roku 1919 projektanci z uczelni artystycznej Bauhaus dokonali przełomu we wzornictwie przemysłowym, rozpowszechniając zasadę funkcjonalizmu i tworzenie form w oparciu o estetykę. Byli to W. Gropius, L. Mies van der Rohe i L. Moholy-Nagy.

W Polsce w początkowej fazie (od połowy XIX w.) używano określenia sztuki stosowanej dla przemysłu, później sztuki stosowanej, a założeniem takiej działalności było i jest do dziś, tworzenie artystyczne związane z przedmiotami użytkowymi.

Ochrona wzoru

Wzornictwo przemysłowe wiąże się z prawami autorskimi, czyli wzory mogą być otoczone prawem ochronnym, upoważniającym właściciela do wyłącznego korzystania z takiego wzoru. Służy to celom zarobkowym albo zawodowym. Nie jest to patent, a prawo ochronne trwa od 6 do 10 lat od momentu zgłoszenia w Urzędzie Patentowym.